Waarom ik geen cursus oordeelloos communiceren wil

"We gaan een cursus oordeelloos communiceren organiseren, doe je mee?"

"Ehhh, nee dank je." zei ik

"Oh dat heb je natuurlijk allang een keer gedaan, zo'n soort cursus."

"Nou nee hoor, ik ben alleen tegen oordeelloos."

Dat was natuurlijk het verkeerde antwoord. En dat gaat ook niet meer goedkomen tussen haar en mij. Hoe durf je, tegen oordeelloos zijn; het stond op haar verbijsterde voorhoofd geschreven. En toch is het zo.

Ik ben vóór verontwaardiging, afkeuring, ergernis. Dat kan bij jou mogelijk ook tegen het verkeerde been zijn, dus ik leg het even uit. De opvatting dat oordeelloos kijken en handelen een groot goed is, die kun je op elke straathoek tegenkomen. Vooral leiders maar ook begeleiders, coaches, trainers zouden zich moeten trainen in oordeelloos. 

Ik ben tegen. Niet omdat ik van nature zelf nogal van de pfff, mmfhhpp, echt niet, grrr, ha, ahggrrrrr ben. Ik ben ertegen omdat je goud weggooit als je oordeelloos doet.

Het gaat me trouwens niet om oordeelloosheid in zijn algemeenheid. Ik begin natuurlijk bij cultuurverandering. Het lastige van cultuur is, dat het impliciet is. Je weet dus niet eens wat jullie normaal of abnormaal vinden, je bent je nou eenmaal niet bewust van impliciete regels. Cultuur is immers wat je doet zonder erbij na te denken. De eerste stap bij een cultuurverandering is dan ook om die cultuur boven water te krijgen. Om de essentie van dat impliciete, onbewuste en ondertussen vrij dwingende DNA op tafel te krijgen. Best lastig als dat impliciet is; logisch. En wat is nou bijzonder behulpzaam? Als je kunt profiteren van mensen die je helpen om expliciet te maken wat jullie 'rare' gewoontes zijn. 

De beste manier is, als die ander gul is met 'huh?' en zelfs met 'wtf doen jullie ...?"

Natuurlijk is dat neutrale en oordeelloze 'interessant dat jullie dat zo doen' niet per se verkeerd, maar die typische cultuurdingetjes krijg je veel makkelijker boven tafel als iemand NIET de cursus oordeelloos kijken en handelen heeft gevolgd maar bereid is om zijn 'huh-bizar-bezopen-schandalig-hilarisch-bespottelijk-neeeeej' te voelen én in te brengen. 

Iemand dus die de neiging heeft om jullie allemaal een beetje uit te lachen over de klankbordgroep 'rij voor de baristabar' waardoor koffiepauzes een uur duren. Of iemand die verontwaardigd reageert als jullie geregeld leidinggevenden op Facebook afbeelden aan een galg. Iemand die fijntjes opmerkt dat de professionele autonomie in deze organisatie toch echt werkweigering heet in sommige andere organisaties. 

Iemand dus die de moed heeft z'n verontwaardiging over gemeenschapsgeld, verspilling, wegkijken of onverschilligheid erin te mikken en als een ware Andries Knevel preekt over wat niet hoort. Allemaal veel behulpzamer dan van de neutrale 'goh interessant' versie. 

In het kader van cultuur speuren, ben ik daarom groot voorstander van oordelen. Niet het werkwoord, maar het zelfstandig naamwoord. Ik doe hier dus geen pleidooi voor een beetje in het wilde weg diskwalificeren en affakkelen. Ik bedoel hier het beschikbaar stellen van je oordelen, zodat je samen in gesprek kunt over wat normaal is en wat niet. Wat misschien ooit normaal was maar nu niet meer.

Oordelen heb je hard nodig om de grenzen te verkennen tussen wat qua cultuur acceptabel is en wat niet. Wat de uitwassen zijn van een organisatiecultuur.  Zonder oordelen mis je grenzen. Daar betalen nogal wat organisaties een hoge prijs voor (kijk even in de krant), met een organisatiecultuur die niet alleen onwenselijk is en schade berokkent maar ook nog eens heel lang blijft bestaan. Met oordeelloze beste intenties dragen we daar onbedoeld aan bij.

Natuurlijk komt in mijn master voor adviseurs dit thema geregeld terug. Daar kun je dat leren, .je volvette versie erin mikken, inclusief je opvattingen, overtuigingen, principes en oordelen.. En ook hoe je gul kunt zijn met je oordelen, zonder dat je eruit wordt gezet. Waar jouw eigen verontwaardiging, weerzin en kippenvel verstopt zit en wanneer een organisatie zo ongelofelijk kan profiteren als jij je cursus oordeelloos handelen in de kast laat. Dat vraagt dat je je oordeelloze teflon-laag eraf haalt en bereid moet zijn je te laten raken. En wel voordat je zo stikt in je eigen oordelen die je neutraal in oordeelloosheid hebt gegoten, dat je alleen nog maar 'hun kop eraf wil rukken', zoals een adviseur laatst zei. Nou dat dus.

Krijg je al trek? Moet je wel nog even wachten; de groep die in maart start, is al vol. In september start een nieuwe groep; inschrijven kan als je zin hebt en er niet naast wilt piesen!