Over slakken en zout

Mijn verbouwing blijft een onuitputtelijke bron van inspiratie. Een prachtige metafoor voor gedoe tijdens verandering. En een eindeloze oefening - voor mij althans - in niet op alle slakken zout leggen.

De vraag is dan natuurlijk steeds: waar moet zout op?

Eén van mijn bouwvakkers houdt me in training. Zo'n oude rot, speciaal ingevlogen voor mijn vintage behang van papier. Want de behangverkoopster had met een vies gezicht gezegd: "Dit moet je dus niet door zo'n jonge gast op de muur laten kwakken, dit vraagt om ouderwets vakmanschap."

Nou, dat kreeg ik. Prachtig behangen. Echt. Behalve dat ene hoekje, 13 bij 13 centimeter. Niet behangen. Duidelijk gevalletje kniesoor die erop let. Viel me wel op dat het net te groot was om weg te werken achter een plint, maar goed.

Later betegelde hij de vloer in de hal. Pagina's instructie over de legmethode had 'ie niet nodig. Ik kon zo wel zien dat dit zijn vak was. Behalve dan dat ene hoekje van 2,5 bij 2 centimeter. Waar een precies passend stukje tegel zat, waar het patroon voor geen meter klopte. Geen slordigheid want de rest van de vloer was tot op de millimeter passend in patroon gelegd. Zelfs niet per ongeluk een kwartslag gedraaid.

Best knap. Precies het goede formaat uit een tegel slijpen, precies niet passend in het patroon.

De muurtegels in de wc: zelfde laken een pak. Een piepklein stukje van 2 bij 7 centimeter niet betegeld. Terwijl daarboven maar liefst 39 van die stukjes van 2 bij 7 zaten. Door hemzelf op maat geslepen hè.

Iets met slakken en zout?

Tegen de aannemer zei ik dat het wel leek of zijn collega steeds opnieuw een heel klein fuck-you-stukje in zijn werk achterliet. Die liet mij - lachend als een boer met kiespijn - een foto zien van een vloer waarop deze vakman 70 m2 PVC stroken superstrak en recht had gelijmd. Behalve de allerlaatste strook. Die had 'ie er haaks op gelijmd.

Ja hoor. Heel geniaal piepkleine slakjes waar je geen zout op legt. Of toch ...?

Natuurlijk kom ik uitgerekend in deze tijd in een organisatie waar de vraag is 'waar moeten wij eigenlijk een punt van maken, nu we met een cultuurverandering bezig zijn?'

Ik vertelde over mijn oude vakman-behanger met z'n fuck-you-stukjes.

Nou, dat hielp. Want ze realiseerden zich dat ze best veel van die metaforische 2 bij 7 cm tegels hadden.

Het is heel simpel: in een organisatie- of cultuurverandering MOET je op slakken zout leggen. Je MOET bereid en in staat zijn om een punt te maken. Om het verwijt te krijgen dat je op alle slakken zout legt.

Met stip op nummer 1 qua relevante slakken en zout: loslaten. Er bestaat geen verandering zonder verlies. Nooit. En waar je dus echt een punt van moet maken als veranderen je menens is, is dat er wordt losgelaten. Echt afscheid wordt genomen van wat verloren moet gaan. Van wat is afgelopen.

En niet sjoemelen. Want dit helpt bijvoorbeeld niet:

• "Die procedure is in principe niet meer geldig ..."
• "Daar moet je eigenlijk niet meer voor bij mij zijn, dat zouden jullie nu eigenlijk zelf moeten doen ..."
• "Die locatie is nu dus soort van dicht hè ...?!"
• "Je kunt misschien ook de nieuwe bedrijfskleding aantrekken ...?"
• "Het is eigenlijk niet meer de bedoeling dat jullie roken onder het raam van de longafdeling/elke dag 10 minuten te laat komen omdat je anders niet in dal-uren kunt reizen/HR vragen voor de moeilijke gesprekken ... Soort van. In principe."

Veranderen wordt makkelijker als je weet wat de relevante slakken zijn (want die zijn er) èn als je bereid bent om daar zout op te leggen.

In de master voor adviseurs zit daarom een hele berg relevante verander-slakken. Omdat organisaties in verandering niet alleen baat hebben bij iemand die weet waar ze tijdens een verandering echt een punt van moeten maken, maar ook bij iemand die ze even voordoet hoe dan. Een noodzakelijke maar zeker geen 'gezellige' klus. In principe. Eigenlijk. Soort van.

Wil je ook? Er zijn nog een paar plekken vrij voor de master die in januari 2024 start, je kunt nog meedoen! Kun je meteen afkijken bij mijn op-alle-slakken-zout-leggen-talent.

Ga ik nog even nadenken of ik een punt ga maken van deze bouwvakker.