Ik zie ik zie wat jij niet ziet

Er is één vraag die ik al jaren krijg. Of eigenlijk is het geen vraag. Het is een stelling. Met een vraagteken voor de vorm. Waar ik eigenlijk alleen maar ja op hoef te zeggen.

'Maar Maaike, verandering bij de overheid, dat is toch echt heel anders dan bij commerciële organisaties?' Met een lichte (of minder lichte) neus optrekken over het zogenaamde gebrek aan verandervermogen van de overheid.

Ik begrijp heus wel dat het de bedoeling is dat ik instemmend meeknik met de opvatting dat verandering bij de overheid heeeel anders is dan bij commerciële organisaties, maar ik zie vooral overeenkomsten. Ik zie wat steeds hetzelfde is. Wat volkomen normaal en voorspelbaar is bij elke cultuurverandering. Wat altijd en steeds opnieuw in elke organisatie (overheid of commercieel) gebeurt als je de oude cultuur uit de vloerbedekking van je organisatie wilt slopen. Dat het geen biet uitmaakt of het om de verandering naar zelfsturing, duurzaamheid, klantgerichtheid of wat dan ook gaat.

Natuurlijk zit er in de provincie Gelderland iets anders in de vloerbedekking dan bij Schiphol. En bij de HEMA iets anders dan bij een universiteit. Trouwens: er zit ook iets anders in de vloerbedekking van de gemeente Maastricht dan bij de gemeente Dinkelland. Maar voordat je op zoek gaat naar de verschillen, is een blik op wat overal hetzelfde is nogal winst. Niet alleen voor elke cultuurverandering, ook voor de veranderstress.

Heel af en toe voelen organisaties zich tekortgedaan over wat er niet zo uniek aan hen is; veel vaker zijn ze enorm opgelucht over mijn uniforme vloerbedekkinglogica. Want ineens is er niks mis met hen, met jullie, met jou als dat veranderen niet vanzelf gaat. Ook niks mis met hen, jullie, jou als die oude patronen en die oude cultuur eerst erger worden. Niks raars aan, niks raars ook aan de mensen, zelfs niet (!) aan de leiders.

Als je als adviseur net als ik een bijdrage wilt leveren aan cultuurverandering dan kun je veel betekenen met die vloerbedekkinglogica. Jij kunt met jouw 'ik zie ik zie wat jij niet ziet' een organisatie behoeden voor onnodige veranderstress. Mensen krijgen namelijk heel veel stress van onlogische fratsen van organisaties. Van dingen die raar, onbegrijpelijk en onvoorspelbaar zijn. Jij kunt met je vloerbedekkinglogica voorspellen welk gelazer normaal is. Welke gedoe onherroepelijk is. Welke vertraging en weerstand erbij hoort. Nog steeds vervelend, maar voorspelbare shit is altijd beter dan onverwachte shit. Echt.

Het is niet voor niks dat ik in mijn nieuwe boek Doe anders even anders wijs op de geruststelling-brengende taak van adviseurs bij cultuurverandering. De opluchting-brengende klus. Zodat iedereen opgelucht kan ademhalen en ze elkaar niet meer - hardop of achter elkaars rug - hoeven te diskwalificeren. Niet voor niks wijd ik een heel hoofdstuk aan vier hardnekkige opvattingen waardoor organisaties per ongeluk de verkeerde kant op ploeteren. Zodat jij ze met een bommetje onder die opvattingen uit hun lijden kunt verlossen. Heeeel goed voor cultuurverandering.

Die stress-verlagende opgave is net zo belangrijk als de tegennatuurlijke zweet-veroorzakende klus van elke adviseur bij cultuurverandering omdat veranderen niks anders is dan contra-intuïtief handelen. Zodat jij ze precies kunt aanwijzen wat ze wanneer - met buikpijn - zullen moeten doen om van die oude cultuur af te komen. Inclusief wat jij dus als adviseur, met klotsende oksels, zelf voor tegennatuurlijks moet doen.

Opluchting én buikpijn bezorgen met je 'ik zie ik zie wat jij niet ziet'; dat is jouw habitat als adviseur in cultuurverandering. 

Heb jij zin, met of zonder beetje buikpijn, om jouw 'ik zie ik zie wat jij niet ziet'-talent aan te boren? Wil je weten hoe je uit de kast komt met je veranderverstand en hoe je zweet op het juiste voorhoofd brengt en opluchting bezorgt? Je kunt nog inschrijven voor de opleiding voor adviseurs die start in augustus; de rest zit vol voor 2025!