Inmiddels weet ik dat mensen tijdens deze vakantie overal en nergens mijn boek lezen; ik geniet met volle teugen van alle berichtjes die ik als reactie binnenkrijg. Met verrassend veel berichten over de kunst van verliezen, waar ik over schrijf. Over het volkomen normale fenomeen dat elke verandering verlies met zich meebrengt. Altijd. Overal. Dat geldt bij cultuurverandering in organisaties, maar natuurlijk net zo goed in elke andere situatie. En dus ook privé.
Ik houd altijd een enorm pleidooi voor de kunst van verliezen. Je vermogen om afscheid te nemen van wat niet meer past, niet meer kan, niet meer werkt, niet meer mogelijk is. Om te erkennen wat er verloren gaat. Voor een cultuurverandering moet je, net als voor elke andere verandering, de kunst van verliezen verstaan. Juist niet compenseren, juist niet vermijden, juist niet sussen, juist niet omdenken, juist niet 'look at the bright side'-teksten.
Meestal hoef je in organisaties niet heel erg je best te doen om te speuren naar wat er verloren gaat, zeker niet bij een cultuurverandering. Wat namelijk dreigt te verdwijnen, klopt extra hard aan. Dat is ook normaal en gaat ook volautomatisch. Nou alleen nog erkennen, dat dat zeer doet.
En dat laatste, dat is bijna een onmogelijke opgave. Alle 'maar het wordt er zoveel beter van, straks' zijn niet per se wegwapper-activiteiten. Zijn niet per se 'doe niet zo moeilijk'-verzuchtingen. Dat erkennen van verlies is nou eenmaal echt lastig.
Ondertussen is erkennen wat verloren gaat een ongelofelijk goed recept tegen dat irritante verschijnsel wat zoveel organisaties kennen: probeer je van die poldercultuur of die angstcultuur af te komen, krijg je er méér van ...!
Erkennen wat verloren gaat, is echt een heel effectieve interventie in cultuurverandering. Want wat in beeld is, hoeft niet meer zo nodig aan de achterdeur extra aan te kloppen.
Omdat er nu tijdens de vakantie zoveel lezers zijn die de kunst van verliezen op de camping aan het toepassen zijn op hun puber die na de vakantie naar de middelbare gaat, of hun echtgenoot die eindelijk voor zichzelf begint, even mijn favoriete filmpje. Over de essentie van de kunst van verliezen.