En: ben jij ook teruggekomen van vakantie met voornemens over wat je allemaal heel anders gaat doen? Iets met beter, bewuster, rustiger, minder, vaker? Beginnen met genieten? Of stoppen met tobben?
Ik heb geloof ik nog nooit iemand gehoord die als goede voornemen had om van alles bij het oude te laten. Terwijl dat best een goed idee is, eigenlijk. Ik moest er ineens aan denken toen ik pal na de zomer een paar mensen sprak over hun steeds-beter-ambities. Een organisatie die een steeds-beter-cultuur wil.
"Bloedje irritant: we zetten enorm in op die steeds-beter-cultuur maar je zou bijna denken dat we sinds die tijd vooral een steeds-hetzelfde-cultuur hebben gekregen. We zijn vooral minder wendbaar geworden, in plaats van meer wendbaar. Dat is toch raar? Dus ons goede voornemen is om nu nog meer in te investeren in elke dag een beetje beter."
Of ik even mee wilde denken hoe ze dat voor elkaar konden krijgen want dat hardnekkig nog meer van hetzelfde, daar waren ze nou wel klaar mee.
"Ik heb wel een suggestie", zei ik. "Maar ik weet niet of jullie jullie er blij van worden."
"Jij hebt er verstand van, dus kom maar op."
"Leg de nadruk op wat er hetzelfde moet blijven. Wat precies als vroeger gaat. Wat niet verandert. Wat 'exactly the same' moet blijven."
Ze dachten dat ik een grapje maakte. Dat snap ik. Het klinkt ook volkomen tegen-natuurlijk om te focussen op wat er niet verandert, als je juist elke dag een stukje beter wilt. Toch is die tegen-natuurlijke actie cruciaal voor organisaties met steeds-beter-ambities. En de beste remedie tegen dat onbegrijpelijke verschijnsel dat heel veel steeds-beter-organisaties tegenkomen: minder wendbaar in plaats van meer.
Zie hier een systemische blik op organisaties. Elk levend systeem is gebaat bij flexibiliteit én stabiliteit. Als je veel (en dagelijks) beweging wilt, dan neemt de instabiliteit toe. Logisch toch? Als je heel graag een organisatie wilt die wendbaar en lenig is, en het elke dag een beetje beter - dus anders - doet, dan helpt het als je heel expliciet maakt wat hetzelfde blijft. Wat stabiel is. Wat niet anders, niet verbeterd of niet vernieuwd hoeft te worden. Wat goed is zoals het is. Waarvoor ‘zo doen we het altijd en dat gaan we vooral zo houden’ geldt. Omdat een organisatie met te weinig stabiliteit zo wankel wordt als wat.
En daar krijg je vanzelf, volautomatisch, meer druk op stabiliteit van.
Een steeds-betercultuur heeft ook stabiliteit nodig. Hoe meer er verbeterd, vernieuwd, aangepast en anders moet worden, hoe meer je moet investeren in stabiliteit. Echt flexibel word je met dank aan stabiliteit.
Behalve systemisch handig voor steeds-beter-organisaties, gaat dat extra scheutje 'lekker laten zo' ook heel makkelijk. Het kost, in tegenstelling tot iets anders doen, geen energie. Je oude routines, je oude manieren gaan nou eenmaal vanzelf. Daar word je niet moe van, daar hoef je niet over na te denken. Kun je laksigheid noemen maar in een cultuurverandering kun je daar ook van profiteren. Genoeg dat energie vreet, zou ik zeggen, dus doe vooral je voordeel met wat vanzelf gaat en ondertussen gigantisch bijdraagt aan de verandering!
Zet het op de agenda, dat doen-wat-we-altijd-doen-agendapunt. Geen grapje! Het is echt een fikse duit in het zakje van de steeds-beter-cultuur.
Ik ga ook maar eens zo'n lijstje maken met wat ik gewoon hetzelfde blijf doen na de vakantie. Jij?
Patricia Antersijn
op 28 Aug 2024